donderdag 26 september 2013

Perspectief!

De eerste termijn van de Algemene Politieke Beschouwingen 2013 is een goede weerspiegeling van de politieke malaise waar Nederland in verkeert. Wilders opende een frontale aanval op het kabinet en wees er op dat het nauwelijks meer vertrouwen in het land geniet. Zijn motie van wantrouwen werd alleen gesteund door de SP en de PvdD. De rest van het debat was geneuzel op de vierkante millimeter, waarbij Van der Staaij nog een geestig betoog hield.

Dit is niet het politiek debat waar Nederland nu behoefte aan heeft. De economie zit in een recessie en het kabinet neemt allerlei maatregelen die het economisch klimaat alleen maar verslechteren. Maatregelen die niet alleen de koopkracht, maar ook de zekerheid en het vertrouwen in de toekomst aantasten. En dat alles met overwegend steun van de partijen van de voormalige Kunduz-coalitie.

Het budgettaire kompas en de staatsschuld zijn nu heilig en in de Tweede Kamer heeft niemand er oog voor dat werkloosheid en bedrijven die failliet gaan een veel grotere hypotheek op de toekomst leggen dan een iets hogere staatsschuld. En om de begrotingsdoelstellingen te halen worden allerlei maatregelen bedacht die op korte termijn geld moeten opleveren. Vaak zijn zij niet doordacht en zullen zij op langere termijn meer geld kosten.

De mensen zijn daardoor het vertrouwen in de politiek kwijtgeraakt. Niet zo zeer omdat zij in hun portemonnee worden getroffen. Onder omstandigheden, en indien nodig, is men best bereid een koopkrachtverlies te nemen of anderszins in te leveren. Maar dan moet het zinvol zijn en men moet het gevoel hebben dat het ergens toe leidt. Dat is nu niet het geval: het is een brij van hap-snap maatregelen, waar de samenhang ontbreekt. Zij zijn vaak niet consistent en de mensen voelen dat het in wezen niet klopt. Om er een ideologisch sausje overheen te gieten is de term ‘participatiemaatschappij’ bedacht, wat dat ook moge zijn.

Waar Nederland behoefte aan heeft is perspectief. Perspectief op een toekomst. De mensen moeten zien dat het beleid ergens toe leidt. Zij moeten zicht hebben op een samenleving waar zij zich thuis in voelen en die de uitdagingen van de 21e eeuw aan kan. Dat is meer dan alleen een kreet lanceren, dat vraagt om een samenhangende en consistente visie.

Op bijna alle beleidsterreinen heeft LibDem een visie die duidelijk anders is dan die van de huidige partijen in de Tweede Kamer.

Dat geldt in de eerste plaats voor de economische ordening, waar LibDem een samenleving voorstaat die zowel ruimte geeft aan ondernemers als een goed sociaal vangnet heeft. Een flexibele arbeidsmarkt wordt gecombineerd met een hoog niveau van sociale zekerheid, waarbij iemand die werkloos wordt in principe niet in inkomen achteruit gaat, mits hij zich inspant nieuw werk te vinden. Dat is in de Nederlandse politiek een unieke combinatie. De Nederlandse economie kan daarmee beter inspelen op de uitdagingen van de 21 eeuw.

Voor de korte termijn stelt LibDem werkgelegenheid boven overheidsfinanciën. Eerst zorgen dat zo veel mogelijk mensen aan het werk kunnen door het op peil houden van de binnenlandse bestedingen. Dat is goed voor de economie en uiteindelijk beter voor de overheidsfinanciën dan het huidige afbraakbeleid.

De woningmarkt zit nog steeds op slot. Het in het voorjaar gesloten woonakkoord brengt daar geen verandering in en biedt nog geen begin van een perspectief op een evenwichtige woningmarkt, voor zowel kopen als huren. Zolang dat er nog niet is, zullen mensen terughoudend zijn om te kopen en zullen de prijzen blijven dalen. LibDem vindt dat er eerst consensus moet zijn over wat op de langere termijn een evenwichtige woningmarkt is. Pas dan kun je afspreken hoe en in welk tempo je daar heen gaat en welke maatregelen je daarvoor moet nemen. Wat nu gebeurt is het omgekeerde: maatregelen nemen zonder dat je weet waar je op de lange termijn naar toe gaat. Dat gaat dus niet werken!

Op het terrein van de zorg vindt LibDem dat de verzekeraars te veel macht hebben. Dat is één van de weeffouten van het in 2006 ingevoerde zorgstelsel. Dat vinden velen in Nederland, maar als enige politieke partij wil LibDem de macht van de verzekeraars terugdringen.

De essentie is dat je de mensen perspectief biedt. Perspectief op een samenleving die evenwichtig en rechtvaardig is en waarin iedereen vrij is zijn leven richting te geven. Een samenleving waarin de Nederlanders zich thuis zullen voelen. Dan weet je waar je aan toe bent.

Een dergelijk perspectief is nu in de politiek afwezig. Er is volstrekte ideeënarmoede en veel partijen zijn zelf op zoek naar hun koers. Het beleid is daardoor een samenraapsel van ad hoc maatregelen zonder samenhang. Je moet pas hervormen als je een plan hebt en niet hervormen om het hervormen. Als dat zo doorgaat, zal het vertrouwen in de politiek alleen maar verder afnemen.

Nederland heeft dringend behoefte aan perspectief. Dat geeft weer vertrouwen in de toekomst en in de politiek. Dat is ook goed voor de economie.

LibDem biedt een perspectief op een samenleving die én liberaal én sociaal is.




donderdag 5 september 2013

Dit mooie land verdient beter

De H.J. Schoolezing die premier Rutte afgelopen maandag in de Rode Hoed gehouden heeft kan zeer als zeer geslaagd worden beschouwd: hij maakt in één klap duidelijk waarom er zo weinig vertrouwen is in de politiek en waarom de Nederlandse economie zo slecht presteert.

Dat begint al direct bij de opening. Rutte houdt niet van visie en zal die niet geven. Hij maakt er ook direct een karikatuur van: visie als ‘format hoe het allemaal precies moet en waar we over 25 jaar achter de komma uit moeten komen’. Als dat visie zou zijn, valt de weerzin van Rutte te begrijpen. Maar het is een misvatting. Visie is een samenhangend beeld waarin uitgangspunten en principes op hoofdlijnen voor de verschillende beleidsterreinen verder worden uitgewerkt. Visie moet in de politiek centraal staan; zij zorgt voor de samenhang tussen de beleidsterreinen. Visie zorgt er ook voor dat het beleid consistent is.

Door het ontbreken van visie is de boodschap van Rutte niet meer dan een onsamenhangende opsomming van beleidsmaatregelen. De enige ‘visie’ die er aan te grondslag ligt is dat wij aan de tekortnorm van 3% moeten voldoen. Wat er uit voortvloeit, is een aantal maatregelen die niet meer zijn dan deeloplossingen van deelproblemen. Maar die vaak zo ondoordacht zijn dat zij weer andere problemen veroorzaken.

Het ontbreken van visie is één van de belangrijkste redenen van de ontevredenheid over de politiek. Dat blijkt onder meer uit de laatste peiling van Maurice de Hond, waarin de coalitiepartijen fors zetels verliezen en bij elkaar slechts 32 zetels zouden behalen. Rutte mag zich dat aantrekken. Maar zijn H.J. Schoolezing bevestigt alleen het geringe vertrouwen dat de kiezer in hem kan stellen.

Het geringe vertrouwen van de kiezer verklaren doordat ‘er nu eenmaal impopulaire maatregelen genomen moeten worden’ is al te goedkoop. Bij hervormingen zijn er altijd kiezers die er meer door geraakt worden dan andere. Veel kiezers accepteren dat, ook degenen die er door getroffen worden, mits er maar een duidelijk verhaal achter de maatregelen zit. En die ontbreekt nu.

Het resultaat is een verzameling ad hoc maatregelen die als enig doel hebben dat zij op korte termijn geld opleveren en soms op langere termijn geld kosten. Maar al te vaak zijn dat maatregelen die ondoordacht zijn. Een belangrijke oorzaak is dat die ad hoc maatregelen afkomstig zijn van partijen zonder visie. Denk maar aan het belasten van de reiskosten. Op welke visie was dat gebaseerd? Of de inkomensafhankelijke zorgpremie. Maar denk ook aan het doorschuiven van Rijkstaken naar gemeenten. Of het ondoordacht samenvoegen van provincies. Of het halfbakken woonakkoord.

Nederland heeft dringend behoefte aan een doordachte visie op allerlei beleidsterreinen: samenleving, economie, arbeidsmarkt, ondernemingen, sociale zekerheid, woningmarkt, zorg, milieu, Europa, etc. Zonder visie zul je de woningmarkt niet vlot trekken, hoe veel garanties de overheid ook gaat geven. Zonder visie krijg je geen efficiëntere en betere zorg. Zonder visie een hap-snap beleid ten aanzien van Europa: wel Eurosceptische taal uitslaan, maar toch meer bevoegdheden overdragen.

En dan de economie. Rutte draait het riedeltje over de staatsschuld weer af. Alsof staatsschuld onder alle omstandigheden slecht is. De oplopende werkloosheid noemt hij wel even, maar er is geen begin van een analyse van de oorzaken. Laat staan een oplossing of een perspectief. Alsof Nederland niet te kampen heeft met een forse onderbesteding. Alsof er geen absurd hoog overschot op de lopende rekening is: als land verdienen wij per jaar € 53 mrd meer dan dat wij uitgeven. Onder die omstandigheden moet de overheid niet zo sterk bezuinigen. Als je dat wel doet, krijg je nog meer onderbesteding, een krimpende economie en stijgende werkloosheid. Het kabinet voert dus precies het verkeerde beleid.

Rutte gaat de discussie hierover uit de weg door de metafoor te gebruiken van een arts die bij een ernstig zieke patiënt komt en hem een medicijn toedient. ‘Die moet natuurlijk niet eerst uitgebreid de bijwerkingen gaan lezen en bestuderen, want daar is de patiënt echt niet bij gebaat.’ Het gaat echter niet om de bijwerkingen, de arts geeft domweg het verkeerde medicijn. De patiënt wordt er alleen maar zieker door. En als je dan het gevoel hebt dat de arts een kwakzalver is, dan is het wel verstandig om de bijsluiter te lezen en nog verstandiger om de medicijn te weigeren. En nog beter: een andere arts zoeken.

Er is dringend behoefte aan een ander geluid, aan perspectief. Aan een visie op de samenleving en de economie in de 21e. Met een afgestoft negentiende-eeuws liberalisme kom je er niet. LibDem heeft een modernere, sociaal-liberale visie geformuleerd en daagt andere politieke partijen uit om daar op gelijke wijze een andere visie tegenover te stellen. Maar zolang dat niet gebeurt, zal de kiezer ontevreden blijven.

Met zijn H.J. Schoolezing heeft Rutte een heel duidelijk laten zien waarom de kiezer ontevreden is en waarom de Nederlandse economie zo slecht presteert.
Dit ‘mooie land’ verdient beter