Het overleg tussen kabinet, vakbonden en werkgevers heeft
tot een sociaal akkoord geleid en zoals te verwachten valt zijn de deelnemers
aan dit overleg zeer voldaan over het bereikte resultaat. Maar moeten degenen
die niet aan het overleg deelnamen – de overige Nederlanders dus – er tevreden
mee zijn?
Het akkoord heeft zeker een aantal positieve aspecten. Als
is het alleen maar omdat een aantal ondoordachte maatregelen uit het
regeerakkoord niet doorgaan. Deze maatregelen waren vooral ondoordacht omdat
zij hetzij niet in een bredere context waren gezet - er lag geen duidelijke
visie aan ten grondslag - hetzij verkeerd getimed waren. Het is economisch
onverstandig - en bovendien asociaal - om in tijden van crisis zowel het
ontslagrecht te versoepelen als de werkloosheidsuitkeringen te verlagen. Ook
was het onverstandig om de werknemers in de zorg op de nullijn te zetten.
Hierdoor verlaag je de koopkracht - hetgeen niet goed is voor de economie - en
bovendien is het onrechtvaardig.
Het wegnemen van deze ondoordachte maatregelen kan dus als
positief worden gezien.
Afgezien van het schrappen van verkeerde maatregelen uit het
regeerakkoord, heeft het sociaal akkoord weinig te bieden als perspectief voor
de toekomst. Er spreekt in ieder geval geen duidelijke visie uit hoe de
economie in de 21e eeuw moet functioneren, laat staan hoe wij uit de
crisis komen. Dat viel ook niet te verwachten, gelet op het voorliggend
regeerakkoord. De inzet van de onderhandelingen was niet om een goed doordacht
goed pakket maatregelen te nemen om uit de crisis te komen. De insteek was voor
de vakbonden en werknemers om een aantal door hen verfoeide maatregelen uit het
regeerakkoord te schrappen en voor het kabinet om draagvlak te krijgen, opdat
in ieder geval nog iets van het regeerakkoord overeind kon blijven. Het
resultaat is navenant.
Het akkoord is dus duidelijk niet een nieuw akkoord van
Wassenaar. In dat in 1982 gesloten akkoord kwamen de sociale partners en het
kabinet overeen om de lonen te matigen in ruil voor arbeidstijdverkorting. Een
dergelijke maatregel was toen zinvol, omdat voortdurende loonstijgingen de
concurrentiepositie hadden uitgehold. En de afgesproken loonmatiging heeft
effect gehad: de export steeg en de Nederlandse economie trok aan.
Het akkoord van Wassenaar was gesloten vanuit een duidelijke
en consistente visie op de economie. Die ontbreekt nu en die ontbrak ook in het
regeerakkoord. Hoe LibDem daar over denkt, staat in het manifest ‘Én liberaal én sociaal’, dat een visie geeft op de samenleving en de economie in de 21e
eeuw.
Waar het akkoord duidelijk tekort schiet is in de
behandeling van de arbeidsgehandicapten. De regering bezuinigt fors op de
sociale werkplaatsen, waardoor veel arbeidsgehandicapten op straat komen te
staan. Dat is niet alleen een asociaal beleid, maar is ook economisch
onverstandig: het gaat om mensen voor wie het zonder steun moeilijk is aan het
arbeidsproces en de samenleving deel te nemen. Om de bezuinigingen te compenseren
was in het regeerakkoord opgenomen dat bedrijven met meer dan 25 werknemers een
verplicht zouden worden 5% arbeidsgehandicapten in dienst te nemen. Dat is ook
duidelijk een ondoordachte en zelfs asociale maatregel. Werkgevers waren daar
terecht tegen en deze compenserende maatregel is daarom geschrapt. Wat er voor
in de plaats is gekomen is de belofte van werkgevers om 100.000 banen voor
arbeidsgehandicapten te scheppen. Dat gaat dus nooit lukken! Arbeidsgehandicapten
vallen hiermee tussen wal en schip. Beter was geweest om dan ook de
bezuinigingen op sociale werkplaatsen terug te draaien.
Wat het akkoord zeker niet bereiken zal is het herstellen
van het consumentenvertrouwen. Wel worden – vooralsnog – een aantal
onzekerheden weggenomen, zoals een kortere werkloosheidsuitkering bij ontslag.
Maar daartegenover staan andere onzekerheden die de koopkracht aantasten, zoals
de premie voor werknemers om de extra werkloosheidsuitkeringen te kunnen
betalen. Ook dreigt het kabinet met nieuwe bezuinigingen als in het najaar
blijkt dat het tekort in 2014 boven de 3%-norm komt. Je kunt nu al voorspellen
dat dat het geval zal zijn. En die bezuinigingen leiden weer tot extra
onzekerheid.
Helemaal bont maakt minster Dijsselbloem het: ‘Dit akkoord
is een belangrijke doorbraak en nu is er duidelijkheid. Het is goed dat
werknemers, werkgevers en het kabinet de krachten bundelen en ik reken erop dat
de gemaakte afspraken een positieve uitwerking hebben op onze economie’. Als
deze maatregelen in zijn ogen zo positief zijn, waarom heeft hij ze dan niet
eerder bedacht? Hij is per slot van rekening één van de architecten van het
regeerakkoord. Of geeft hij hiermee impliciet de ideeënarmoede van het
regeerakkoord toe?
De deelnemers aan het overleg zullen luid verkondigen dat
zij een mooi akkoord hebben gesloten. Maar de overige Nederlanders hebben
weinig om tevreden over te zijn, ook al gaan een aantal slechte maatregelen
niet door. Dit akkoord is niet wat wij nu nodig hebben om Nederland uit de
crisis te krijgen. Daarvoor hebben wij een duidelijke visie nodig over hoe de
economie dient te functioneren. Daarvoor hebben wij ook een goed sociaal beleid
nodig.
Dit is in feite geen sociaal akkoord, eerder een sociale
dissonant.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten